Teşvik ve Destekler

Yeni yatırım teşvik sistemi, ülkenin stratejik sektörleri için önem teşkil eden ara mallara olan ithalat bağımlılığını azaltma potansiyeli taşıyan yatırımları teşvik etmek amacıyla özel olarak tasarlanmıştır.

 

Cari açığın azaltılması, az gelişmiş bölgelere sağlanan yatırım desteklerinin genişletilmesi, destek unsuru miktarlarının artırılması, kümelenme faaliyetlerinin teşvik edilmesi, teknoloji dönüşümü sağlayacak yatırımların desteklenmesi yeni yatırım teşvik sisteminin temel amaçları arasında yer almaktadır.

 

1 Ocak 2012 tarihi itibarıyla geçerli olan yeni yatırım teşvik sistemi dört ayrı rejimden oluşmaktadır. Yerli ve yabancı yatırımcılar, aşağıdaki teşviklerden eşit oranda faydalanabilmektedir:

 

1-      Genel Yatırım Teşvik Uygulamaları

2-      Bölgesel Yatırım Teşvik Uygulamaları

3-      Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Uygulamaları

4-      Stratejik Yatırım Teşvik Uygulamaları

 

Farklı yatırım teşvik rejimleri çerçevesinde sağlanan destek unsurları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

 

Destek Unsurları	Genel Yatırım Teşvik Uygulamaları	Bölgesel Yatırım Teşvik Uygulamaları	Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Uygulamaları	Stratejik Yatırım Teşvik Uygulamaları
KDV İstisnası	+	+	+	+
Gümrük Vergisi Muafiyeti	+	+	+	+
Vergi İndirimi		+	+	+
Sosyal Sigortalar Prim Desteği (İşveren Payı)		+	+	+
Gelir Vergisi Stopajı İndirimi*		+	+	+
Sosyal Sigortalar Prim Desteği (Çalışan Payı)*		+	+	+
Faiz Oranı Desteği **		+		+
Arazi Tahsisi		+	+	+
KDV İadesi***				+

 

 

* Yatırımın Bölge 6’da gerçekleştirilmesi halinde sağlanır.

**Yatırımın Bölgesel Yatırım Teşvik Uygulamaları kapsamında Bölge 3, 4, 5 veya 6’da gerçekleştirilmesi halinde sağlanır.

***Asgari sabit yatırım tutarı 500 milyon TL olan stratejik yatırımların inşaat harcamaları için sağlanır.

 

 

Bölge 1	Bölge 2	Bölge 3	Bölge 4	Bölge 5	Bölge 6
Ankara	Aydın	Adana	Afyonkarahisar	Bayburt	Adıyaman
Antalya	Balıkesir	Burdur	Aksaray	Çankırı	Ağrı
Bursa	Bilecik	Düzce	Amasya	Erzurum	Ardahan
Eskişehir	Bolu	Gaziantep	Artvin	Giresun	Batman
İstanbul	Çanakkale (Bozcaada ve Gökçeada ilçeleri hariç)	Karaman	Bartın	Gümüşhane	Bingöl
İzmir	Denizli	Kırıkkale	Çorum	Kahramanmaraş	Bitlis
Kocaeli	Edirne	Kütahya	Elazığ	Kilis	Diyarbakır
Muğla	Isparta	Mersin	Erzincan	Niğde	Hakkari
Tekirdağ	Karabük	Samsun	Hatay	Ordu	Iğdır
	Kayseri	Trabzon	Kastamonu	Osmaniye	Kars
	Kırklareli	Rize	Kırşehir	Sinop	Mardin
	Konya	Uşak	Malatya	Tokat	Muş
	Manisa	Zonguldak	Nevşehir	Tunceli	Siirt
	Sakarya		Sivas	Yozgat	Şanlıurfa
	Yalova				Şırnak
					Van
					Bozcaada ve Gökçeada ilçeleri

 

 

1- Genel Yatırım Teşvik Uygulamaları

 

Yatırımın yapılacağı bölge ayrımı yapılmaksızın, belirlenen kapasite şartları ve asgari sabit yatırım tutarını karşılayan tüm projeler Genel Yatırım Teşvik Uygulamaları çerçevesinde desteklenmektedir. Bazı yatırım türleri yatırım teşvik sistemine konu değildir ve bu rejimden faydalanamamaktadır.

 

Bölge 1 ve 2 için belirlenen asgari sabit yatırım tutarı 1 milyon TL; Bölge 3, 4, 5 ve 6 için ise 500.000 TL’dir.

 

Temel yatırım teşvik türleri:

 

1) Gümrük vergisi muafiyeti:

Yatırım teşvik belgesi kapsamında yurt dışından ithal edilen makine ve teçhizat için gümrük vergisi muafiyeti.

 

2) KDV muafiyeti:

Yatırım teşvik belgesi kapsamında yurt dışından ya da iç piyasadan tedarik edilen makine ve teçhizat için KDV muafiyeti. 

 

2- Bölgesel Yatırım Teşvik Uygulamaları

 

Her bölgede desteklenecek sektörler, bölgenin potansiyeli ve yerel ekonomik ölçek büyüklükleri doğrultusunda belirlenirken, sağlanacak desteklerin yoğunluğu bölgelerin gelişmişlik düzeyine bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

 

Asgari sabit yatırım tutarı her sektör ve bölge için ayrı ayrı belirlenmektedir; en düşük tutar Bölge 1 ve 2 için 1 milyon TL iken, diğer bölgelerde 500.000 TL’dir. 

21.08.2020 tarih ve 31220 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ‘‘Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar’’ ile Zonguldak’ta Kilimli ve Gökçebey ilçelerinin 4.bölge, Bartın’da Kurucaşile ilçesinin 5. bölge, Karabük’te Eskipazar, Yenice, Ovacık ve Eflani ilçelerinin ise 3. bölge desteklerinden yararlanmasına karar verilmiştir.

 

Bölgesel Yatırım Teşvik Uygulamaları çerçevesinde verilen desteklerin oran ve süreleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

 

Bölgesel Yatırım Teşvik Uygulamaları

Teşvik Unsurları

Bölge

I

II

III

IV

V

VI

KDV İstisnası

VAR

Gümrük Vergisi Muafiyeti

VAR

Vergi İndirimi

Vergi İndirim Oranı (%)

50

55

60

70

80

90

Yatırıma Katkı Oranı (%)

OSB dışı*

15

20

25

30

40

50

OSB içi*

20

25

30

40

50

55

Sosyal Sigortalar Prim Desteği (İşveren Payı)

Destek Süresi

OSB dışı*

2 yıl

3 yıl

5 yıl

6 yıl

7 yıl

10 yıl

OSB içi*

3 yıl

5 yıl

6 yıl

7 yıl

10 yıl

12 yıl

Destek Üst Sınırı (%)

OSB dışı*

10

15

20

25

35

Sınır yok

OSB içi*

15

20

25

35

Sınır yok

Sınır yok

Arazi Tahsisi

VAR

Faiz Oranı Desteği

Türk Lirası’na Endeksli Krediler (puan)

YOK

YOK

3 puan

4 puan

5 puan

7 puan

Dövize Endeksli Krediler (puan)

1 puan

1 puan

2 puan

2 puan

Sosyal Sigortalar Prim Desteği (Çalışan Payı)

YOK

YOK

YOK

YOK

YOK

10 yıl

Gelir Vergisi Stopajı İndirimi

YOK

YOK

YOK

YOK

YOK

10 yıl

 

*OSB: Organize Sanayi Bölgeleri

 

Bölgesel Yatırım Teşvik Uygulamaları Kapsamında Yatırım / İşletme Dönemlerinde Uygulanabilir Yatırıma Katkı Oranı
Bölge	Yatırım Dönemi	İşletme Dönemi
I	% 80	% 20
II	% 80	% 20
III	% 80	% 20
IV	% 80	% 20
V	% 80	% 20
VI	% 80	% 20

 

 

 

Yeni yatırım teşvik sistemi bazı yatırım alanlarını "öncelikli" olarak tanımlamakta ve bunlara yatırımın bölgesine bakılmaksızın Bölgesel Yatırım Teşvik Uygulamaları kapsamında Bölge 5’e verilen bölgesel destekleri sunmaktadır. Öncelikli yatırımlarda sabit yatırım tutarının 1 milyar TL ve üzerinde olması halinde, vergi indirim desteği Bölge 5’te geçerli olan yatırıma katkı oranına 10 puan ilave edilerek uygulanacaktır. Öncelikli yatırımların Bölge 6’da yapılması halinde, bu bölgeye yönelik mevcut bölgesel teşvikler uygulanacaktır.

 

Yer aldığı bölgeye bakılmaksızın Bölge 5 unsurlarıyla desteklenecek özel öneme sahip yatırım konuları şunlardır:

 

• Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri’nde yapılacak turizm konaklama yatırımları ve termal turizm ile ilgili bölgesel teşviklerden faydalanabilecek yatırımlar.
• Maden çıkarma ve/veya işleme yatırımları.
• Maden Kanununa istinaden düzenlenmiş geçerli arama ruhsatı veya sertifikasına sahip yatırımcıların ruhsatlı sahalarında yapacağı maden arama yatırımları.
• Demir yolu ve deniz yolu ile yük veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar.
• Savunma Sanayii Müsteşarlığından alınacak proje onayına istinaden savunma sanayisinde gerçekleştirilecek yatırımlar.
• Otomotiv, uzay veya savunma sanayisine yönelik test merkezleri, rüzgâr tüneli ve benzer nitelikli yatırımlar.
• Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan kreş ve gündüz bakımevleri ile okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim yatırımları.
• Asgari 50.000 m2 kapalı alana sahip uluslararası ticaret fuarı yatırımları (konaklama ve alışveriş merkezi üniteleri hariç).
• Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar.
• Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar ve asgari 75 milyon TL tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 milyon TL tutarındaki motor aksamları, aktarma organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar.
• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından düzenlenen geçerli bir maden işletme ruhsatı ve izni kapsamında 3213 sayılı Maden Kanununun 2. maddesinin 4-b grubunda yer alan madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları.
• Yıllık asgari 500 TEP (ton eşdeğeri petrol) enerji tüketimi olan mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek, mevcut durumuna göre en az % 20 oranında enerji tasarrufu sağlayacak şekilde tasarlanan ve sağlanacak enerji tasarrufu ile yatırımın geri dönüş süresi 5 yıl ve daha az olan enerji verimliliği projesine yönelik yatırımlar.
• Atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimine yönelik yatırımlar (doğal gaza dayalı elektrik üretim tesisleri hariç.
• Asgari 50 milyon TL tutarındaki, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) yatırımları ve yeraltı doğal gaz depolama yatırımları.
• Karbon elyaf üretimine veya karbon elyaf üretimi ile birlikte olmak kaydıyla karbon elyaftan mamul kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar.
• Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı’nın (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin imalatına yönelik yatırımlar.
• Asgari sabit yatırım tutarı 3 milyar Türk lirasının üzerinde olan öncelikli yatırımlar, stratejik yatırım olarak kabul edilmektedir. Ancak, bu yatırımlar için sağlanacak faiz desteği tutarı 700.000 Türk lirasını geçemez.
• Yenilenebilir enerji üretimine yönelik türbin ve jeneratör imalatı ile rüzgâr enerjisi üretiminde kullanılan kanat imalatı yatırımları.
• Direkt soğutmalı slab döküm ve sıcak haddeleme yöntemi ile alüminyum yassı mamul üretimine yönelik entegre yatırımlar.
• Lisanslı depoculuk yatırımları.
• Nükleer enerji santrali yatırımları.
• Araştırma ve referans laboratuvarı, tüketici güvenliği ve enfeksiyon hastalıkları referans laboratuvarı, ilaç ve tıbbi cihaz analiz ve kontrol laboratuvarı ile deney hayvanları üretim test ve araştırma merkezi birimlerinin yer aldığı laboratuvar kompleksi yatırımları.

 

Ayrıca, 5 Ekim 2016 tarihinde teşvik mevzuatında yapılan değişiklikle birlikte OECD teknoloji yoğunluk tanımına göre orta-yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin imalatına yönelik yatırımlar, yatırım bölgesine bakılmaksızın Bölge 4 unsurlarından faydalanabilecektir.  Söz konusu yatırım konuları aşağıdaki gibidir:

 

• Başka yerde sınıflandırılmamış (B.Y.S) boyayıcı maddeler; luminofor olarak kullanılan inorganik ürünler
• Sülfit ve sülfatlar
• Fosfinatlar, fosfonatlar, fosfatlar ve polifosfatlar, nitratlar
• Diğer organik ana kimyasal maddelerin imalatı
• Kimyasal gübre ve azotlu bileşiklerin imalatı
• Sentetik kauçuk ve plastik hammaddelerin imalatı
• Tutkal ve jelatin imalatı
• Modelleme macunları; dişçi mumu, dişçilikte kullanılan alçı esaslı müstahzarlar; yangın söndürme aletleri için dolgu maddeleri ve bileşimler; mikroorganizmaların geliştirilmesinde kullanılan müstahzar kültür ortamları; başka yerde sınıflandırılmamış (B.Y.S) laboratuvarda veya teşhiste kullanılan karma reaktifler
• Disk, pul vb. şekillerde, elektronikte kullanılmak üzere dope edilmiş kimyasal elementler
• Metal satıhların temizlemesinde kullanılan müstahzarlar; vulkanizasyon çabuklaştırıcı maddeler; başka yerde sınıflandırılmamış (B.Y.S) kauçuk ve plastikler için plastifiyan ve stabilizatör bileşikler; başka yerde sınıflandırılmamış (B.Y.S) reaksiyon başlatıcılar, hızlandırıcılar, katalizörler; başka yerde sınıflandırılmamış (B.Y.S) karışım halinde alkalibenzenler ve alkalinaftalinler
• İçten yanmalı motor ve türbin imalatı (uçak, motorlu taşıt ve motosiklet motorları hariç)
• Pompa ve kompresör imalatı
• Mil yatağı, dişli, dişli takımı ve tahrik tertibatı imalatı
• Sanayi fırını, ocak ve ocak ateşleyicilerin imalatı
• Kaldırma ve taşıma teçhizatı imalatı
• Diğer genel amaçlı makinelerin imalatı
• Tarım ve orman makineleri imalatı
• Takım tezgâhları imalatı
• Metalürji makineleri imalatı
• Maden, taşocağı ve inşaat makineleri imalatı
• Gıda, içecek ve tütün işleyen makinelerin imalatı
• Tekstil, giyim eşyası ve deri işlemede kullanılan makinelerin imalatı
• Silah ve mühimmat imalatı (av tüfekleri, av tüfeklerine yönelik fişekler ve av tüfeği aksam ve parçaları hariç)
• Diğer özel amaçlı makinelerin imalatı
• Başka yerde sınıflandırılmamış (B.Y.S) ev aletleri imalatı
• Elektrik motoru, jeneratör ve transformatörlerin imalatı
• Elektrik dağıtım ve kontrol cihazları imalatı
• Starter pistonlu motorlar için kurşun asitli akümülatörler
• Nikel-kadmiyum, nikel-demir ve diğer elektrik akümülatörleri
• Başka yerde sınıflandırılmamış (B.Y.S) elektrikli teçhizat imalatı
• Motorlu kara taşıtları imalatı
• Demir yolu ve tramvay lokomotifleri ile vagonlarının imalatı
• Motosiklet imalatı
• Sakat taşıyıcıları imalatı

 

3- Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Uygulamaları

 

Potansiyel olarak Türkiye’nin teknolojisini, Ar-Ge kapasitesini ve rekabetçiliğini artıracak 12 yatırım konusu, Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Uygulamaları çerçevesinde desteklenmektedir.

 

Büyük Ölçekli Yatırımlar
	Yatırımın Konusu	Asgari Sabit Yatırım Tutarı (milyon TL)
1	Rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı	1000
2	Kimyasal ürünlerin imalatı	200
3	Limanlar, liman hizmetleri ve hava alanı yatırımları	200
4	a)      Motorlu kara taşıtları ana sanayi b)      Motorlu kara taşıtları yan sanayi	200 50
5	Demir yolu ve tramvay lokomotifleri ve/veya vagon imalatı	50
6	Transit boru hattıyla taşımacılık hizmetleri
7	Elektronik sanayi
8	Tıbbi alet, hassas ve optik aletler imalatı
9	İlaç üretimi
10	Hava ve uzay taşıtları ve/veya parçaları imalatı
11	Makine (elektrikli makine ve cihazlar dâhil) imalatı
12	Madencilik (metal üretimi dâhil)

 

Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Uygulamaları çerçevesinde verilen desteklerin oran ve süreleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

 

Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Uygulamaları
Teşvik Unsurları				Bölge
				I	II	III	IV	V	VI
KDV İstisnası				VAR
Gümrük Vergisi Muafiyeti				VAR
Vergi İndirimi	Vergi İndirim Oranı (%)			50	55	60	70	80	90
Yatırıma Katkı Oranı (%)	OSB dışı*			25	30	35	40	50	60
	OSB içi*			30	35	40	50	60	65
Sosyal Sigortalar Prim Desteği (İşveren Payı)	Destek Süresi	OSB dışı*		2 yıl	3 yıl	5 yıl	6 yıl	7 yıl	10 yıl
		OSB içi*		3 yıl	5 yıl	6 yıl	7 yıl	10 yıl	12 yıl
		Destek Üst Sınırı (%)	OSB dışı*	3	5	8	10	11	Sınır yok
			OSB içi*	5	8	10	11	Sınır yok	Sınır yok
Arazi Tahsisi				VAR
Sosyal Sigortalar Prim Desteği (Çalışan Payı)				YOK	YOK	YOK	YOK	YOK	10 yıl
Gelir Vergisi Stopajı İndirimi				YOK	YOK	YOK	YOK	YOK	10 yıl

 

*OSB: Organize Sanayi Bölgeleri 

 

Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Uygulamaları Kapsamında Yatırım / İşletme Dönemlerinde Uygulanabilir Yatırıma Katkı Oranı
Bölge	Yatırım Dönemi	İşletme Dönemi
I	% 80	% 20
II	% 80	% 20
III	% 80	% 20
IV	% 80	% 20
V	% 80	% 20
VI	% 80	% 20

 

 

Aşağıdaki yatırım kategorileri, Bölgesel ve Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Uygulamaları kapsamında, vergi indirimi ve sosyal sigortalar prim desteği (işveren payı) açısından bir alt bölgeye sağlanan desteklerden faydalanabilmektedir.

 

• Organize Sanayi Bölgeleri’nde (OSB) yapılacak yatırımlar
• Aynı sektörde faaliyet gösteren en az beş şirketin iş birliğine dayalı entegrasyon yatırımları

 

Örnek: Bir OSB içinde Bölge 3 düzeyinde bir yatırım, Bölge 4 düzeyindeki vergi indiriminden faydalanabilir. Benzer şekilde, Bölge 6 düzeyinde bir yatırım, % 5 seviyesinde ilave bir yatırıma katkı oranından faydalanabilir.

 

4- Stratejik Yatırım Teşvik Uygulamaları

 

Aşağıdaki kriterlere uyan yatırımlar Stratejik Yatırım Teşvik Uygulamaları kapsamında desteklenmektedir:

 

• Yatırımla imal edilecek ürüne yönelik yerel üretim kapasitesi ürünün ithalatından az olmalıdır.
• Yatırımın asgari sabit yatırım tutarı 50 milyon TL olmalıdır.
• Yatırım asgari % 40 katma değer yaratmalıdır. (rafineri ve petrokimya yatırımlarında bu şart aranmamaktadır)
• Üretilecek ürünle ilgili toplam ithalat değeri son 1 yıl itibarıyla en az 50 milyon ABD olmalıdır. (yurt içi üretimi olmayan mallarda bu şart aranmamaktadır)

 

Stratejik Yatırım Teşvik Uygulamaları çerçevesinde verilen desteklerin oran ve süreleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

 

Stratejik Yatırım Teşvik Uygulamaları
Teşvik Unsurları		Bölge
		I	II	III	IV	V	VI
KDV İstisnası		VAR
Gümrük Vergisi Muafiyeti		VAR
Vergi İndirimi	Vergi İndirim Oranı (%)	90
Yatırıma Katkı Oranı (%)		50
Sosyal Sigortalar Prim Desteği (İşveren Payı)	Destek Süresi	7 yıl (Bölge 6 için 10 yıl)
	Destek Üst Sınırı (%)	15 (Bölge 6 için sınır bulunmamaktadır)
Arazi Tahsisi		VAR
Faiz Oranı Desteği	Türk Lirası’na Endeksli Krediler (puan)	5
	Dövize Endeksli Krediler (puan)	2
	Maksimum Destek Tutarı (*)	50 milyon TL
Sosyal Sigortalar Prim Desteği (Çalışan Payı)		10 yıl (sadece Bölge 6’da gerçekleştirilecek yatırımlar için)
Gelir Vergisi Stopajı İndirimi		10 yıl (sadece Bölge 6’da gerçekleştirilecek yatırımlar için)
KDV İadesi		VAR (500 milyon TL’nin üzerindeki stratejik yatırımların inşaat harcamaları için)

 

 

 

*Yatırım tutarının % 5’ini aşmamak kaydıyla

 

 

Stratejik Yatırım Teşvik Uygulamaları Kapsamında Yatırım / İşletme Dönemlerinde Uygulanabilir Yatırıma Katkı Oranı
Bölge	Yatırım Dönemi	İşletme Dönemi
I, II, III, IV, V	% 80	% 20
VI	% 80	% 20

 

 

Destek Unsurları

 

KDV İstisnası:

Yatırım teşvik belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek makine ve teçhizat için KDV ödenmemektedir.

 

Gümrük Vergisi Muafiyeti:

Yatırım teşvik belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek makine ve teçhizat için gümrük vergisi ödenmemektedir.

 

Vergi İndirimi:

Gelir ve kurumlar vergisi; toplam indirimli vergi tutarı, yatırıma katkı oranına ulaşıncaya kadar indirim oranları üzerinden hesaplanmaktadır. Yatırıma katkı oranı, toplam sabit yatırım tutarının vergi indirimine tabi oranını ifade eder.

 

Sosyal Sigortalar Prim Desteği (İşçi Payı):

Yatırımla sağlanan ilave istihdam için yasal asgari ücret tutarı üzerinden hesaplanan sosyal sigorta primi işçi payı devlet tarafından karşılanmaktadır. Bu unsur sadece yatırım teşvik belgesi kapsamında Bölge 6’da yapılacak yatırımlar için uygulanmaktadır. Sosyal Sigortalar Prim Desteği için herhangi bir üst sınır bulunmamaktadır ve 10 yıl süreyle geçerlidir.

 

Sosyal Sigortalar Prim Desteği (İşveren Payı):

Yatırımla sağlanan ilave istihdam için yasal asgari ücret tutarı üzerinden hesaplanan sosyal sigorta primi işveren payı devlet tarafından karşılanmaktadır.

 

Gelir Vergisi Stopajı İndirimi:

Yatırım teşvik belgesi kapsamında yatırımla sağlanan ilave istihdam için belirlenen gelir vergisi stopaja tabi olmamaktadır. Bu unsur sadece yatırım teşvik belgesi kapsamında Bölge 6’da yapılacak yatırımlar için uygulanmaktadır. Gelir Vergisi Stopajı İndirimi için herhangi bir üst sınır bulunmamaktadır ve 10 yıl süreyle geçerlidir.

 

Faiz Oranı Desteği:

Faiz oranı desteği, yatırım teşvik belgesi kapsamında kullanılan en az bir yıl vadeli yatırım kredileri için sağlanan bir finansman desteğidir. Yatırım teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının % 70’ine kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin/kâr payının belirli bir kısmı azami ilk beş yıl için ödenmek kaydıyla devlet tarafından karşılanmaktadır. 

 

Arazi Tahsisi:

Yatırım teşvik belgesi düzenlenmiş yatırımlar için Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde arazi bulunabilirliğine bağlı olarak yatırım arazisi tahsis edilmektedir.

 

KDV İadesi:

Asgari sabit yatırım tutarı 500 milyon TL’nin üzerindeki stratejik yatırımlar kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları için tahsil edilen KDV iade edilmektedir.

 

Ar-Ge Teşvikleri

 

1-      Ar-Ge Kanunu

 

Ar-Ge Kanunu, Ar-Ge merkezlerinde en az 15 ve tasarım merkezlerinde ise en az 10 personelin istihdam edilmesi halinde Türkiye'deki Ar-Ge ve tasarım yatırımı projeleri için özel teşvikler sağlamaktadır. Personel sayısı koşulu, Bakanlar Kurulu tarafından motorlu kara taşıtları imalatı, hava taşıtları ve uzay araçları ile bunlarla ilgili makinaların imalatı ve askeri savaş uçaklarının imalatı konuları için 30 olarak belirlenmiştir. Yeni kanun kapsamındaki teşvikler 2024 yılına kadar yürürlükte kalacak ve şunları içerecektir:

 

• Ar-Ge harcamalarının % 100’ünün vergi matrahından düşülmesi.
• Faaliyet yıl içinde gerçekleşen Ar-Ge ve tasarım harcamalarının bir önceki yıla göre artışının yarısı düşülebilir olacaktır. (ölçütler Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecektir)
• Çalışanlar için gelir stopaj vergisi muafiyeti. (31 Aralık 2023 tarihine kadar)
• İşverenler için % 50 oranında sosyal güvenlik primi muafiyeti. (31 Aralık 2023 tarihine kadar)
• Düzenlenecek evraklarda damga vergisi muafiyeti.
• Ar-Ge projeleri kapsamında ithal edilen ürünler için gümrük vergisi muafiyeti.
• Yeni bilim adamlarına 500.000 TL'ye kadar teknoloji girişim sermayesi.
• Kamu kurumları ve uluslararası kuruluşlar tarafından hibe edilen belirli fonların vergi matrahından düşülmesi.

 

2-      Teknoloji Gelişim Bölgeleri Desteği

 

Teknoloji Gelişim Bölgelerindeki avantajlar şunlardır:

 

• Yazılım geliştirme, Ar-Ge ve tasarım faaliyetlerinden elde edilen kârlar 31 Aralık 2023 tarihine kadar gelir vergisi ve kurumsal vergilerden muaftır.
• TGB'lerde (Teknoloji Geliştirme Bölgeleri) özel olarak üretilen uygulama yazılımlarının satışı 31 Aralık 2023 tarihine kadar KDV'den muaftır. Bu yazımlar arasında sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, farklı iş sektörleri, internet, mobil telefonlar ve askeri komuta kontrol yazılımları yer almaktadır.
• Bölgede çalışan Ar-Ge, tasarım ve destek personeline ödenen maaşlar 31 Aralık 2023 tarihine kadar tüm vergilerden muaftır. Muafiyetin kapsadığı destek personelinin sayısı, Ar-Ge personeli sayısının % 10'unu aşamaz.
• Bakanlık tarafından izin verildiği ve işletmeci şirket tarafından uygun görüldüğü takdirde bölgede yürütülen Ar-Ge projeleri neticesinde elde edilen teknolojik ürünlerin üretimi için gerekli yatırımlar TGB içinde yapılabilir.
• Sosyal güvenlik primi işveren payının % 50'si 31 Aralık 2023 tarihine kadar devlet tarafından ödenecektir.
• Ar-Ge, tasarım ve yazılım geliştirme projeleri kapsamında düzenlenecek evraklara damga vergisi muafiyeti ve ithal edilen mallara gümrük vergisi muafiyeti.

 

3-      Sanayi Tezleri (SANTEZ) Programı

 

Üniversite iş birliğiyle gerçekleştirilecek yeni teknoloji adaptasyonu, süreç geliştirme, kalite iyileştirme ve çevresel değişim projeleri için sağlanan doğrudan finansal destek aşağıdaki gibidir:

 

• Proje bütçesinin en fazla % 85'i doğrudan hibe ile desteklenebilir.
• Proje dönemi 2 yıldır; bu süre 6 ay uzatılabilir.
• Personel, seyahat, sarf malzemesi, makine ekipmanı, danışmanlık ve ilgili hizmet alımı, ulaşım, sigorta ve gümrük giderleri desteklenmektedir.
• Başvuru dosyası 4 ay içerisinde onaylanabilir; proje denetim komitesi bağımsız olarak çalışmaktadır.

 

4-      TÜBİTAK Desteği

 

TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu) Ar-Ge projeleri için, Ar-Ge ile ilişkili giderleri karşılamakta veya sermaye kredisi tahsis etmektedir.

 

TÜBİTAK teşvikleri için uygun projeler:

 

• Konsept geliştirme
• Teknolojik araştırma ve teknik fizibilite araştırmaları
• Konseptin tasarıma dönüştürülmesi için laboratuvar çalışmaları
• Tasarım ve taslak çalışmaları
• Prototip üretimi
• Pilot tesislerin inşaatı
• Deneme üretimi
• Patent ve lisans çalışmaları
• Ürün tasarımı kaynaklı satış sonrası sorunların giderilmesine ilişkin faaliyetler

 

TÜBİTAK 1515 – Öncül Ar-Ge Laboratuvarları Destekleme Programı

 

1515 Programı, Ar-Ge laboratuvarının kuruluş aşaması bedelinin ötesine uzanan tümleşik bir model uygulamaktadır. 1515 Programı, en fazla 10 yıllık bir süre boyunca her bir takvim yılı için 10 milyon TL'ye kadar Ar-Ge laboratuvarı işletme masraflarının % 75'e kadarını karşılayan tümüyle hibeye dayalı finansal bir model sunmaktadır.

 

Hibe desteğinin kapsamı şu kalemleri içermektedir:

 

• Personel maliyetleri
• Genel işletme giderleri
• Danışmanlık ücretleri

 

Personel maliyetlerinin toplam hibe tutarı içinden karşılanabilmesi için personelin en az % 50'sinin Türk vatandaşlığına ve en az 1/3' ünün doktora derecesine sahip olması gerekmektedir.

 

5-      TTGV Kredileri

 

Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV); tarım teknolojileri, sağlık teknolojileri, eğitim teknolojileri ve enerji verimliliğinin geliştirilmesine yönelik Ar-Ge projeleri için uzun vadeli faizsiz krediler sunmaktadır.

 

Krediler, bahsi geçen teknolojik alanlarda ticari değeri olan yeni ürünlerin geliştirilmesini veya bu alanlarda mevcut ürünlerin rekabet gücünün artırılmasını hedefleyen faaliyetlere finansal destek sağlamaya yöneliktir. Programın kapsamı aşağıdaki gibidir:

 

• Proje destek süresi en az 1 yıl ve en fazla 3 yıldır.
• Sağlanacak destek tutarı için üst limit 3 milyon ABD doları, alt limit ise 250.000 ABD dolarıdır.
• Destek, % 50 TTGV ve % 50 proje koordinasyon şirketinin katılımı ile sağlanacaktır.
• Proje geri ödeme dönemi, faaliyete geçilmesinin ardından bir yıl ödemesiz dönem olmak üzere toplam 4 yıldır.

 

İhracat Desteği

 

Dâhilde İşleme Rejimi

 

Dâhilde İşleme Rejimi’nin amacı ihracatçıların, ihracat üretimlerine yönelik girdileri KDV dâhil olmak üzere gümrük vergilerinin yanı sıra ticaret politikası önlemlerine tabi olmadan dünya pazarı fiyatlarında satın alabilmesini sağlamaktır.

 

Dâhilde İşleme Rejimi iki tip işleme önlemi içerir: Şartlı Muafiyet Sistemi ve Geri Ödeme Sistemi.

 

1)      Şartlı Muafiyet Sistemi, Dâhilde İşleme Rejimi’ne tabi olan ihracat mallarının üretiminde kullanılan, serbest dolaşımda bulunmayan hammadde, yarı madde, paket ve işletme ekipmanının ithalatı sırasında ortaya çıkan ticaret politikası önemleri ve vergilerden muaf olunmasını sağlar. Bu sistemin şartlı olarak adlandırılmasının sebebi, ihracatçının, ithal edilen malzeme ve ekipmanı teminat yoluyla, bunların yalnızca Dâhilde İşleme Rejimi’ne tabi ürünlerin üretim ve ihracatında kullanılacağına dair güvence vermesi gerekliliğidir. Teminata bağlanan malzeme ve ekipman için verilen güvence, nihai ürünün ihraç edilmesiyle birlikte sona erecektir.

 

2)      Geri Ödeme Sistemi, Dâhilde İşleme Rejimi’ne tabi olan ihracat mallarının üretiminde kullanılan, serbest dolaşımdaki hammadde, yarı madde, paket ve işletme ekipmanının ithalatı sırasında ödenen vergilerin iadesidir. Dâhilde İşleme Rejimi’ne tabi olan nihai ürünün ihraç edilmesi üzerine bu vergiler geri ödenir. İthal edilen malzeme ve ekipmana ticaret politikası önlemleri uygulanır ve dış ticaretteki teknik düzenleme ve standardizasyon mevzuatı gibi tüm ithalat prosedürleri tamamlanmış olmalıdır.

 

Başvuruların Değerlendirilmesi

 

• İthal edilen hammaddelerin ihraç edilen malların üretiminde kullanıldığı tespit edilebilir olmalıdır.
• Faaliyetin, gümrük bölgesindeki üreticilerin ekonomik çıkarları üzerinde olumsuz bir etkisi olmamalıdır.
• Faaliyetler katma değer oluşturmalı ve nihai ürünün sektördeki rekabet üzerinde olumsuz bir etkisi olmamalıdır.
• Şirket, Türkiye gümrük bölgesinde kurulmuş olmalıdır.

 

Dâhilde İşleme Rejiminin Avantajları

 

• % 100 Gümrük Vergisi iadesi
• % 100 KDV iadesi
• % 100 Özel Tüketim Vergisi iadesi
• % 100 Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu iadesi
• %100 Damga Vergisi iadesi
• Kotalar ve gözetim önlemlerinden muafiyet: Birçok mal için devlet tarafından belirlenen ithalat kotaları mevcut olup Dâhilde İşleme Rejimi sertifikası sahipleri bu kotalardan etkilenmemektedir. Devlet ayrıca, bazı ürünler için piyasa fiyatlarını belirlemekte ve ithalatçının ödediği ücrete bakılmaksızın belirlenen piyasa fiyatı üzerinden bu ürünler için satış vergisini uygulamaktadır. Dâhilde İşleme Rejimi’ndeki katılımcılar bu gibi gözetim önlemlerinden de muaf tutulmaktadır.
• Bu muafiyete yurt içi satış ve teslimlerde izin verilmektedir.

 

Sektörel Teşvikler

 

Yenilenebilir Enerji İçin Teşvikler

 

Enerji sektöründeki yatırımlara yönelik Genel, Bölgesel, Öncelikli ve Stratejik Yatırım Teşvik uygulamalarına ek olarak devlet, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretimi yatırımları için belirli teşvikler sağlamaktadır.

 

• Gümrük Vergisi ve KDV'den % 100 muafiyet
• 10 yıllık Tarife Garantisi (FiT) uygulaması

 

§  Kaynak tipine bağlı olarak farklılaşan FiT uygulaması

§  Yerli aksamlar için ilave primler

 

• Şebeke bağlantısı öncelikleri
• Daha düşük lisans ücretleri

 

§  Lisanslama (önlisans ve lisans bedelleri) ücretinin sadece % 10'u

§  Faaliyetlerin ilk sekiz yılı için yıllık lisans ücreti muafiyeti

 

• İstisnai durumlarda lisans muafiyeti
• Proje hazırlama ve arazi edinimi için çeşitli pratik kolaylıklar

 

 

Yenilenebilir Enerji FiT Oranları
Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi tipi	Geçerli Tarife Garantisi Fiyatları (ABD Dolar cent/kWh)
Hidroelektrik üretim tesisi	7,3
Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi	7,3
Jeotermal enerjiye dayalı üretim tesisi	10,5
Biyokütleye dayalı üretim tesisi (çöp gazı dâhil)	13,3
Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi	13,3

 

  

 

Yerli Aksam Desteği için Ek FiT Oranları
Tesis tipi	Yurt İçinde Gerçekleşen Üretim	Yerli Katkı (ABD Doları cent/kWh)
A-Hidroelektrik üretim tesisi	1- Türbin	1,3
	2- Jeneratör ve güç elektroniği	1.0
Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi	1- Kanat	0,8
	2- Jeneratör ve güç elektroniği	1,0
	3- Türbin kulesi	0,6
	4- Rotor ve nasel gruplarındaki tüm mekanik ekipman (kanat grubu, jeneratör ve güç elektroniği için yapılan ödemeler hariç).	1,3
Fotovoltaik güneş enerjisine dayalı üretim tesisi	1- PV panel entegrasyonu ve güneş yapısal mekaniği üretimi	0,8
	2- PV modülleri	1,3
	3- PV modülünü oluşturan hücreler	3,5
	4- İnvertör	0,6
	5- Güneş ışınlarını PV modülüne odaklayan malzeme	0,5
Yoğunlaştırılmış güneş enerjisine dayalı üretim tesisi	1- Radyasyon toplama tüpü	2,4
	2- Yansıtıcı yüzey levhası	0,6
	3- Güneş izleme sistemi	0,6
	4- Isı enerjisi depolama sisteminin mekanik aksesuarları	1,3
	5- Güneş ışınlarını kule üzerinde toplayan buhar üretim sisteminin mekanik aksesuarları	2,4
	6- Stirling motoru	1,3
	7- Panel entegrasyonu ve solar panel yapısal mekaniği	0,6
Biyokütle enerjisine dayalı üretim tesisi	1- Akışkan yataklı buhar tankı	0,8
	2- Sıvı veya gaz yakıtlı buhar tankı	0,4
	3- Gazlaştırma ve gaz temizleme grubu	0,6
	4- Buhar veya gaz türbini	2,0
	5- İçten yanmalı motor veya stirling motoru	0,9
	6- Jeneratör ve güç elektroniği	0,5
	7- Birleşik üretim sistemi	0,4
Jeotermal enerjiye dayalı üretim tesisi	1- Buhar veya gaz türbini	1,3
	2- Jeneratör ve güç elektroniği	0,7
	3- Buhar enjektörü veya vakum kompresörü	0,7

 

 

KALKINMA AJANSLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kalkınma Ajansları detayları yıllık çalışma programında ve başvuru rehberinde açıkça belirtilmek kaydıyla, yerel idarelerin, üniversitelerin, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarının, sivil toplum kuruluşlarının, kâr amacı güden işletmelerin, kooperatiflerin, birliklerin ve diğer gerçek ve tüzel kişilerin aşağıda yer alan türlerdeki proje veya faaliyetlerini destekleyebilmektedirler:
• Bölge plân ve programlarının uygulanmasını sağlayıcı proje ve faaliyetler,
• Bölge plân ve programlarına uygun olarak, bölgenin kırsal ve yerel kalkınma ile ilgili kapasitesinin geliştirilmesine katkıda bulunan proje ve faaliyetler,
• Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini ve ortaklık kültürünü geliştiren projeler,
• Bölgenin kaynak ve imkânlarını tespit etmeye, ekonomik ve sosyal gelişmeyi hızlandırmaya, rekabet gücünü ve yenilik kapasitesini artırmaya ve ulusal ve uluslararası düzeyde etki ve etkinliği artırmaya yönelik her türlü analiz, strateji, plan çalışması, araştırma ve inceleme gibi çalışmalar,
• Bölgenin iş ve yatırım imkânlarının tanıtımına ve geliştirilmesine yönelik proje ve faaliyetler,
• Yönetim, yenilikçi ve verimli üretim, tanıtım, pazarlama, teknoloji, araştırma ve geliştirme, finansman, örgütlenme ve işgücü eğitimi gibi konularda, küçük ve orta ölçekli işletmelerle yeni girişimcileri doğrudan veya dolaylı olarak destekleyecek proje ve faaliyetler,
• Türkiye'nin katıldığı ikili veya çok taraflı uluslararası programlara ilişkin faaliyetlerin bölgede tanıtımını yapan, bu programlar kapsamında proje geliştirilmesine ve kaynak teminine katkı sağlayan proje ve faaliyetler,
Bölgedeki kurum ve kuruluşların insan kaynakları ve kurumsal kapasitelerinin artırılmasına, proje üretme ve uygulama kapasitelerinin güçlendirilmesine ve hizmet sunumundaki beceri ve niteliklerinin geliştirilmesine yönelik proje ve faaliyetler.
Mali Destek Programları
Ajanslar, mali destek programları kapsamında çerçevesi paydaşların tercihleri dikkate alınarak bölge planları ile oluşturulan ve yönetim kurullarınca onaylanan önceliklerin hayata geçirilmesine katkıda bulunacak projelere mali ve teknik destek sağlamaktadır.
Mali destekler; doğrudan finansman, fizibilite ve güdümlü proje destekleri ile faiz ve faizsiz kredi desteğinden oluşmaktadır. Teknik destekler ise kurumsal kapasiteyi geliştirmeye yönelik eğitim, danışmanlık, lobi faaliyetleri ile geçici uzman/danışman temini şeklinde verilmektedir.
Proje Teklif Çağrıları:
Proje teklif çağrıları, belirli bir destek programı kapsamında, nitelikleri net bir şekilde belirlenmiş olan potansiyel başvuru sahiplerinin, önceden belirlenen konu ve koşullara uygun olarak proje tekliflerini sunmaya davet edilmesi ve başvuruların bağımsız değerlendiriciler yoluyla değerlendirilip, başarılı bulunan projelerin program bütçeleri dikkate alınarak desteklenmesi olarak özetlenebilecek destek mekanizmasıdır.
Her bir başvuru, birbirinden habersiz olarak iki bağımsız değerlendirici tarafından başvuru rehberinde belirlenen kriterler çerçevesinde değerlendirilmektedir. Bağımsız değerlendiricilerin alanında en az beş yıllık tecrübeye sahip olması, projelerin hazırlık veya uygulama aşamasında görev almamış ve almayacak olması gerekmektedir.
Her bir destek programında, program bütçesi ve proje bütçesi olmak üzere iki türlü bütçe söz konusudur. Program bütçesi, ilgili destek programı kapsamında desteklenecek olan projelerin tümüne tahsis edilebilecek toplam tutardır. Proje bütçesi ise, destek programı kapsamında her bir müstakil projeye, proje faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere tahsis edilen tutardır.
Ajanslar tarafından her bir proje başına verilebilecek azami ve asgari mali destek miktarları, destek programının kendine özgü koşullarına göre farklılık gösterebilmektedir. Desteklenen projelerde maliyetlerin bir bölümü yararlanıcı tarafından karşılanmakta ve eş finansman olarak adlandırılmaktadır.
Projelere yararlanıcı tarafından sağlanacak eş finansman katkısı proje toplam uygun maliyetlerinin en az yüzde yirmi beşidir. Bu oran, küçük ölçekli altyapı projeleri hariç bölgenin gelişmişlik durumu, başvuran kesimin mali imkânları, kapasitesi ve yerel/bölgesel kalkınmaya sağlayacağı katkı gibi hususlar dikkate alınmak ve başvuru rehberlerinde açıkça belirtilmek kaydıyla, uygun görülen öncelik alanları için proje uygun maliyetlerinin yüzde onuna kadar azaltılabilir. Teklif çağrısının türü ve projelerin niteliğinden bağımsız olarak, teknoloji geliştirme bölgesi ve iş geliştirme merkezi yönetici şirketleri hariç olmak üzere kar amacı taşıyan gerçek ve tüzel kişiler tarafından sağlanacak eş finansman katkısı projenin toplam uygun maliyetlerinin en az yüzde ellisidir ve hiçbir surette azaltılamaz. Bu oran bölgenin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi göz önünde bulundurularak artırılabilir.
Bir kalkınma ajansına destek başvurusu yapabilmesi için şu şartların mevcut olması gerekmektedir:
• Proje başvurusuna açık bir destek programının bulunması
• Başvuru Rehberindeki şartlara uygun bir başvuru sahibi olması
• Başvuru Rehberindeki önceliklere hizmet eden bir projenin hazırlanması
• Projenin son başvuru tarihinden önce, uygun formatta ajansa sunulması
Proje başvuruları, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yönetilen online bir platform olan KAYS (Kalkınma Ajansları Yönetim Sistemi) üzerinden alınmaktadır. Başvuru sürecine ilişkin detaylar ajanslar tarafından yayımlanan başvuru rehberlerinde yer almaktadır.
Fizibilite Destekleri
Fizibilite destekleri, bölgenin kalkınması ve rekabet gücü açısından önemli fırsatlardan yararlanılmasına, bölge ekonomisine yönelik tehdit ve risklerin önlenmesine, bölgenin yenilik ve girişimcilik kapasitesinin geliştirilmesine yönelik projelerin fizibilite çalışmalarına doğrudan mali destek verilmesidir.Fizibilite desteğinden, yerel yönetimler, üniversiteler, diğer kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, organize sanayi bölgeleri, küçük sanayi siteleri, teknoparklar, teknoloji geliştirme bölgeleri, endüstri bölgeleri, iş geliştirme merkezleri gibi kurum ve kuruluşlar, birlikler ve kooperatifler yararlanabilmektedir.
Güdümlü Proje Desteği (GPD)
Güdümlü projeler, proje teklif çağrısı yöntemi uygulanmadan doğrudan destek sağlamaya yönelik olarak; bölge planında öngörülen öncelikler doğrultusunda konusu ve koşulları ajanslar öncülüğünde ve yönlendirmesinde belirlenen özel nitelikli model projelerdir. Güdümlü proje desteğini diğer mali destek programlarından ayıran temel fark, proje fikrinin ajans ile paydaşlar tarafından ortak akıl toplantılarında müştereken belirlenmesi ve projelerin ajansın öncülüğünde geliştirilmesidir.
GPD ile bölgesel gelişmenin hızlandırılması, bölgenin rekabet edebilirliğinin güçlendirilmesi, bölgedeki iş ortamının iyileştirilmesi ve bölgedeki girişimcilik ve yenilikçilik kapasitesinin geliştirilmesine katkı sağlayabilecek nitelikteki projeler desteklenmektedir. Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle sosyal nitelikli projeler de güdümlü proje desteği kapsamına alınmıştır.
GPD’den; yerel yönetimler ve mahalli idare birlikleri, üniversiteler, meslek okulları, araştırma enstitüleri, diğer kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları, organize sanayi bölgeleri, endüstri bölgeleri, küçük sanayi siteleri ve sivil toplum kuruluşları faydalanabilmektedir.
Güdümlü projenin geliştirilmesi sürecinde ajans koordinasyonunda muhtemel proje sahibi ve ortaklarınca Bakanlık tarafından belirlenen esaslara uygun olarak kesin projeye dayanan fizibilite raporu hazırlanmaktadır. Fizibilite raporu ve rapora esas teşkil eden diğer belgeler Yönetim Kurulu onayının ardından Bakanlık onayına gönderilmekte, proje Bakanlık tarafından uygun görüldüğü takdirde ajans tarafından desteklenebilmektedir.
Teknik Destek Programları
Ajansların teknik destek programlarının amacı bölgelerindeki yerel aktörlerin bölgesel kalkınma açısından önem arz eden, ancak kurumsal kapasite eksikliği nedeniyle hazırlık ve uygulama aşamalarında sıkıntı ile karşılaşılan çalışmalarına destek sağlamaktır. Teknik destek, eğitim verme, program ve proje hazırlanmasına katkı sağlama, geçici uzman personel görevlendirme, danışmanlık sağlama, lobi faaliyetleri ve uluslararası ilişkiler kurma gibi kurumsal nitelikli ve kapasite geliştirici faaliyetler şeklinde olmaktadır.
Ajanslar tarafından sağlanacak teknik desteklerden sadece;
• Yerel yönetimler ve mahalli idare birlikleri,
• Üniversiteler, meslek okulları, araştırma enstitüleri,
• Diğer kamu kurum ve kuruluşları,
• Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları,
• Sivil toplum kuruluşları
• Organize sanayi bölgeleri
• Küçük sanayi siteleri
• Teknoparklar, teknoloji geliştirme bölgeleri, endüstri bölgeleri,
• İş geliştirme merkezi,
• Birlik ve kooperatifler,
ile yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların kurduğu veya ortağı olduğu işletmeler yararlanabilir.

Kalkınma Ajansları katılımcı bir anlayışla yerel otorite ile merkezi yönetim arasındaki işbirliğini geliştirerek kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak amacıyla 5449 sayılı Kanunla kurulmuş kamu tüzel kişiliğine haiz kurumlardır. Türkiye’de 26 Kalkınma Ajansı bulunmakta ve her biri görev alanına giren bölgede yapılacak yatırımları desteklemektedir.

Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı, sadece Zonguldak, Karabük ve Bartın illerinde gerçekleşecek olan yatırımları desteklemek üzere mali ve teknik destek programları yürütmektedir. Belli usüller ile kullandırılan desteklere ilişkin başlıklar Bölge Planları çerçevesinde belirlenmekte ve her yıl değişmektedir. Her teklif çağrısında ilan edilen programda, hangi sektörlerin destekleneceği, hangi projelerin uygun olduğu ve kimlerin başvurabileceği farklılık göstermektedir. Her programa ilişkin koşullar hazırlanan

başvuru rehberlerinde düzenlenir ve kamuoyu ile paylaşılır. Ajansın destekleri ile ilgili en güncel bilgiye ve açık çağrılara ulaşmak için lütfen www.bakka.gov.tr’yi takip ediniz.