KALKINMA AJANSLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kalkınma Ajansları detayları yıllık çalışma programında ve başvuru rehberinde açıkça belirtilmek kaydıyla, yerel idarelerin, üniversitelerin, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarının, sivil toplum kuruluşlarının, kâr amacı güden işletmelerin, kooperatiflerin, birliklerin ve diğer gerçek ve tüzel kişilerin aşağıda yer alan türlerdeki proje veya faaliyetlerini destekleyebilmektedirler:
• Bölge plân ve programlarının uygulanmasını sağlayıcı proje ve faaliyetler,
• Bölge plân ve programlarına uygun olarak, bölgenin kırsal ve yerel kalkınma ile ilgili kapasitesinin geliştirilmesine katkıda bulunan proje ve faaliyetler,
• Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini ve ortaklık kültürünü geliştiren projeler,
• Bölgenin kaynak ve imkânlarını tespit etmeye, ekonomik ve sosyal gelişmeyi hızlandırmaya, rekabet gücünü ve yenilik kapasitesini artırmaya ve ulusal ve uluslararası düzeyde etki ve etkinliği artırmaya yönelik her türlü analiz, strateji, plan çalışması, araştırma ve inceleme gibi çalışmalar,
• Bölgenin iş ve yatırım imkânlarının tanıtımına ve geliştirilmesine yönelik proje ve faaliyetler,
• Yönetim, yenilikçi ve verimli üretim, tanıtım, pazarlama, teknoloji, araştırma ve geliştirme, finansman, örgütlenme ve işgücü eğitimi gibi konularda, küçük ve orta ölçekli işletmelerle yeni girişimcileri doğrudan veya dolaylı olarak destekleyecek proje ve faaliyetler,
• Türkiye'nin katıldığı ikili veya çok taraflı uluslararası programlara ilişkin faaliyetlerin bölgede tanıtımını yapan, bu programlar kapsamında proje geliştirilmesine ve kaynak teminine katkı sağlayan proje ve faaliyetler,
Bölgedeki kurum ve kuruluşların insan kaynakları ve kurumsal kapasitelerinin artırılmasına, proje üretme ve uygulama kapasitelerinin güçlendirilmesine ve hizmet sunumundaki beceri ve niteliklerinin geliştirilmesine yönelik proje ve faaliyetler.
Mali Destek Programları
Ajanslar, mali destek programları kapsamında çerçevesi paydaşların tercihleri dikkate alınarak bölge planları ile oluşturulan ve yönetim kurullarınca onaylanan önceliklerin hayata geçirilmesine katkıda bulunacak projelere mali ve teknik destek sağlamaktadır.
Mali destekler; doğrudan finansman, fizibilite ve güdümlü proje destekleri ile faiz ve faizsiz kredi desteğinden oluşmaktadır. Teknik destekler ise kurumsal kapasiteyi geliştirmeye yönelik eğitim, danışmanlık, lobi faaliyetleri ile geçici uzman/danışman temini şeklinde verilmektedir.
Proje Teklif Çağrıları:
Proje teklif çağrıları, belirli bir destek programı kapsamında, nitelikleri net bir şekilde belirlenmiş olan potansiyel başvuru sahiplerinin, önceden belirlenen konu ve koşullara uygun olarak proje tekliflerini sunmaya davet edilmesi ve başvuruların bağımsız değerlendiriciler yoluyla değerlendirilip, başarılı bulunan projelerin program bütçeleri dikkate alınarak desteklenmesi olarak özetlenebilecek destek mekanizmasıdır.
Her bir başvuru, birbirinden habersiz olarak iki bağımsız değerlendirici tarafından başvuru rehberinde belirlenen kriterler çerçevesinde değerlendirilmektedir. Bağımsız değerlendiricilerin alanında en az beş yıllık tecrübeye sahip olması, projelerin hazırlık veya uygulama aşamasında görev almamış ve almayacak olması gerekmektedir.
Her bir destek programında, program bütçesi ve proje bütçesi olmak üzere iki türlü bütçe söz konusudur. Program bütçesi, ilgili destek programı kapsamında desteklenecek olan projelerin tümüne tahsis edilebilecek toplam tutardır. Proje bütçesi ise, destek programı kapsamında her bir müstakil projeye, proje faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere tahsis edilen tutardır.
Ajanslar tarafından her bir proje başına verilebilecek azami ve asgari mali destek miktarları, destek programının kendine özgü koşullarına göre farklılık gösterebilmektedir. Desteklenen projelerde maliyetlerin bir bölümü yararlanıcı tarafından karşılanmakta ve eş finansman olarak adlandırılmaktadır.
Projelere yararlanıcı tarafından sağlanacak eş finansman katkısı proje toplam uygun maliyetlerinin en az yüzde yirmi beşidir. Bu oran, küçük ölçekli altyapı projeleri hariç bölgenin gelişmişlik durumu, başvuran kesimin mali imkânları, kapasitesi ve yerel/bölgesel kalkınmaya sağlayacağı katkı gibi hususlar dikkate alınmak ve başvuru rehberlerinde açıkça belirtilmek kaydıyla, uygun görülen öncelik alanları için proje uygun maliyetlerinin yüzde onuna kadar azaltılabilir. Teklif çağrısının türü ve projelerin niteliğinden bağımsız olarak, teknoloji geliştirme bölgesi ve iş geliştirme merkezi yönetici şirketleri hariç olmak üzere kar amacı taşıyan gerçek ve tüzel kişiler tarafından sağlanacak eş finansman katkısı projenin toplam uygun maliyetlerinin en az yüzde ellisidir ve hiçbir surette azaltılamaz. Bu oran bölgenin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi göz önünde bulundurularak artırılabilir.
Bir kalkınma ajansına destek başvurusu yapabilmesi için şu şartların mevcut olması gerekmektedir:
• Proje başvurusuna açık bir destek programının bulunması
• Başvuru Rehberindeki şartlara uygun bir başvuru sahibi olması
• Başvuru Rehberindeki önceliklere hizmet eden bir projenin hazırlanması
• Projenin son başvuru tarihinden önce, uygun formatta ajansa sunulması
Proje başvuruları, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yönetilen online bir platform olan KAYS (Kalkınma Ajansları Yönetim Sistemi) üzerinden alınmaktadır. Başvuru sürecine ilişkin detaylar ajanslar tarafından yayımlanan başvuru rehberlerinde yer almaktadır.
Fizibilite Destekleri
Fizibilite destekleri, bölgenin kalkınması ve rekabet gücü açısından önemli fırsatlardan yararlanılmasına, bölge ekonomisine yönelik tehdit ve risklerin önlenmesine, bölgenin yenilik ve girişimcilik kapasitesinin geliştirilmesine yönelik projelerin fizibilite çalışmalarına doğrudan mali destek verilmesidir.Fizibilite desteğinden, yerel yönetimler, üniversiteler, diğer kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, organize sanayi bölgeleri, küçük sanayi siteleri, teknoparklar, teknoloji geliştirme bölgeleri, endüstri bölgeleri, iş geliştirme merkezleri gibi kurum ve kuruluşlar, birlikler ve kooperatifler yararlanabilmektedir.
Güdümlü Proje Desteği (GPD)
Güdümlü projeler, proje teklif çağrısı yöntemi uygulanmadan doğrudan destek sağlamaya yönelik olarak; bölge planında öngörülen öncelikler doğrultusunda konusu ve koşulları ajanslar öncülüğünde ve yönlendirmesinde belirlenen özel nitelikli model projelerdir. Güdümlü proje desteğini diğer mali destek programlarından ayıran temel fark, proje fikrinin ajans ile paydaşlar tarafından ortak akıl toplantılarında müştereken belirlenmesi ve projelerin ajansın öncülüğünde geliştirilmesidir.
GPD ile bölgesel gelişmenin hızlandırılması, bölgenin rekabet edebilirliğinin güçlendirilmesi, bölgedeki iş ortamının iyileştirilmesi ve bölgedeki girişimcilik ve yenilikçilik kapasitesinin geliştirilmesine katkı sağlayabilecek nitelikteki projeler desteklenmektedir. Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle sosyal nitelikli projeler de güdümlü proje desteği kapsamına alınmıştır.
GPD’den; yerel yönetimler ve mahalli idare birlikleri, üniversiteler, meslek okulları, araştırma enstitüleri, diğer kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları, organize sanayi bölgeleri, endüstri bölgeleri, küçük sanayi siteleri ve sivil toplum kuruluşları faydalanabilmektedir.
Güdümlü projenin geliştirilmesi sürecinde ajans koordinasyonunda muhtemel proje sahibi ve ortaklarınca Bakanlık tarafından belirlenen esaslara uygun olarak kesin projeye dayanan fizibilite raporu hazırlanmaktadır. Fizibilite raporu ve rapora esas teşkil eden diğer belgeler Yönetim Kurulu onayının ardından Bakanlık onayına gönderilmekte, proje Bakanlık tarafından uygun görüldüğü takdirde ajans tarafından desteklenebilmektedir.
Teknik Destek Programları
Ajansların teknik destek programlarının amacı bölgelerindeki yerel aktörlerin bölgesel kalkınma açısından önem arz eden, ancak kurumsal kapasite eksikliği nedeniyle hazırlık ve uygulama aşamalarında sıkıntı ile karşılaşılan çalışmalarına destek sağlamaktır. Teknik destek, eğitim verme, program ve proje hazırlanmasına katkı sağlama, geçici uzman personel görevlendirme, danışmanlık sağlama, lobi faaliyetleri ve uluslararası ilişkiler kurma gibi kurumsal nitelikli ve kapasite geliştirici faaliyetler şeklinde olmaktadır.
Ajanslar tarafından sağlanacak teknik desteklerden sadece;
• Yerel yönetimler ve mahalli idare birlikleri,
• Üniversiteler, meslek okulları, araştırma enstitüleri,
• Diğer kamu kurum ve kuruluşları,
• Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları,
• Sivil toplum kuruluşları
• Organize sanayi bölgeleri
• Küçük sanayi siteleri
• Teknoparklar, teknoloji geliştirme bölgeleri, endüstri bölgeleri,
• İş geliştirme merkezi,
• Birlik ve kooperatifler,
ile yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların kurduğu veya ortağı olduğu işletmeler yararlanabilir.
Kalkınma Ajansları katılımcı bir anlayışla yerel otorite ile merkezi yönetim arasındaki işbirliğini geliştirerek kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak amacıyla 5449 sayılı Kanunla kurulmuş kamu tüzel kişiliğine haiz kurumlardır. Türkiye’de 26 Kalkınma Ajansı bulunmakta ve her biri görev alanına giren bölgede yapılacak yatırımları desteklemektedir.
Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı, sadece Zonguldak, Karabük ve Bartın illerinde gerçekleşecek olan yatırımları desteklemek üzere mali ve teknik destek programları yürütmektedir. Belli usüller ile kullandırılan desteklere ilişkin başlıklar Bölge Planları çerçevesinde belirlenmekte ve her yıl değişmektedir. Her teklif çağrısında ilan edilen programda, hangi sektörlerin destekleneceği, hangi projelerin uygun olduğu ve kimlerin başvurabileceği farklılık göstermektedir. Her programa ilişkin koşullar hazırlanan
başvuru rehberlerinde düzenlenir ve kamuoyu ile paylaşılır. Ajansın destekleri ile ilgili en güncel bilgiye ve açık çağrılara ulaşmak için lütfen www.bakka.gov.tr’yi takip ediniz.